Het verroeste evangelie van dr. Gert-Jan Roest (CGK)

"De westerse cultuur verschuift naar een postchristelijke en postmoderne cultuur. Het is daarin nodig het Evangelie anders te brengen om op dezelfde manier tot het hart van mensen te spreken." Dat zei dr. Gert-Jan Roest op het symposium "Een ander evangelie? Contextualisatie in een verschuivende westerse cultuur". Dat was georganiseerd door deputaten evangelisatie van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) en de Theologische Universiteit Apeldoorn. Aanleiding vormde de promotiestudie van Roest, voorganger van de CGK-zendingsgemeente Via Nova in Amsterdam.

Deze zin stond in een artikel in het Roestig Dagblad van 13 mei 2017 (klik hier). Voor de helderheid heb ik ook informatie van de eigen website van de Via Nova (nieuwe weg) gemeente toegevoegd (klik hier).

In het RD-artikel wordt o.a. de volgende uitspraak gebezigd door Roest: "...Toen de reformatoren hun verzoeningsleer ontwikkelden, worstelden de mensen met schuld." Volgens Roest stuit de klassieke verwoording van de verzoening vandaag de dag op problemen. Hij stelt: "Schuld is niet meer onze diepste vraag." Toen ik dat las kon ik mijn ogen niet geloven. Hij leert dus dat de verzoeningsleer een product is van de reformatoren omdat destijds (ten tijde van de Reformatie) de mensen met hun schuld worstelen en hij leert dat de klassieke (lees Bijbelse) verwoording van de verzoening vandaag de dag op problemen stuit omdat schuld niet meer onze diepste vraag is.

Schuld is echter nooit de vraag van de mens van nature, want we zijn allemaal in Adam van God afgevallen. Dat is echter niet alleen voor vandaag de dag geldig maar geldt altijd. Het wordt echter anders als de Heilige Geest gaat overtuigen van zonde, gerechtigheid en oordeel. Dat kunt u in het Evangelie van Johannes lezen. Die overtuiging door de Heilige Geest gold niet alleen toen, of tijdens de Reformatie, maar is nog steeds actueel. Als een mens geen goddeloze wordt (want alleen dé goddeloze wordt namelijk gerechtvaardigd), en als dus niet van toepassing wordt hetgeen in Leviticus 26:40-42 staat opgetekend, dan zijn we nog steeds zonder God en zonder hoop in deze wereld en kennen we ook de Heere Jezus niet als onze persoonlijke Borg en Zaligmaker. De verzoening door voldoening moet toegepast worden in het leven, want de Heere Jezus heeft de zaligheid verworven maar past die ook toe door Woord en Geest, opdat God in Christus onze Vader wordt. Nooit wordt om de schuld en het toevallen van het recht van God heengewerkt door de Heilige Geest. Lees ook maar wat er gebeurde tijdens de preek van de apostel Petrus op de Pinksterdag. Ze werden doorstoken in het hart en dat betekent geestelijk omkomen. Toen werd deze verslagenen het Evangelie verkondigd en het werd ook toegepast. De oude mens moet door de wet der wet sterven (Romeinen 8, Galaten 2) eerder staat er geen nieuwe mens in Christus op! Dat is de prediking die moet uitgaan totdat de laatste zal zijn toegebracht en dan zal de Heere Jezus wederkomen om te oordelen de levenden en de doden. Dus de verzoeningsleer is geen product van reformatoren, maar is de Bijbelse leer door God gegeven (Kolossenzen 1 en 2). Zonder schulderkentenis (Lukas 15:21) en vrijwillige strafaanvaarding (Uw doen is rein, Uw vonnis gans rechtvaardig, Psalm 51 en Leviticus 26) is er geen verzoening met God mogelijk.

Roest geeft mij aan dat hij in een promotiestudie van 400 pagina's een genuanceerd verhaal houdt over verschuiving in de Westerse cultuur. Hij heeft dat teruggebracht tot een lezing van 45 minuten tijdens het symposium. Daar is door het RD een verslag van gemaakt waarbij hij aangaf dat in dat proces iets verloren gaat. Dat kan ik nog billijken want ik heb zelf ervaring met het journaille dat ze hetgeen je zegt subtiel veranderen in de gedrukte vorm. Verder liet hij mij weten dat hij gelooft dat verzoening centraal staat in de Schrift en dat betekenis van schuld altijd een rol blijft spelen. De vraag die tijdens het symposium centraal stond was van missiologische aard. De zendelingen hebben altijd geweten en/of ontdekt dat je in een andere cultuur andere accenten moet zetten om het eeuwige evangelie te vertolken. In een schaamte-cultuur zijn andere accenten nodig dan in een schuld-cultuur. Welke andere accenten nodig zijn in onze verschuivende Westerse cultuur... daar ging het symposium over. Aan het einde van het jaar zal zijn referaat (en dat van de andere sprekers) uitgegeven worden in een Apeldoornse studie. Daar kunnen we t.z.t. meer nuance en details vinden, zo liet hij me weten. Hij schrijft het evangelie overigens met een kleine letter. Dat kan een vergissing zijn natuurlijk, maar we zullen verder zien dat dit niet het geval is.

Het referaat heb ik niet gehoord en inderdaad is het RD-verslag natuurlijk maar een notendop van zijn betoog. Het RD-verslag als zodanig wordt door hem echter niet tegengesproken of beticht van onjuistheden. De discipelen van de Heere Jezus kregen de opdracht om al de volken te onderwijzen en het Evangelie aan alle creaturen te verkondigen. Ze moesten prediken zoals Jezus zelf begonnen is te prediken: Bekeert u en gelooft het Evangelie. Dat gold zowel de Joden als de heidenen. In de Bijbel wordt geen onderscheid gemaakt tussen schaamte-cultuur en schuld-cultuur. Elke cultuur is een cultuur buiten het paradijs en dus zondig. Romeinen 1 is daar ook duidelijk in. Er dient Wet en Evangelie te klinken, de dood in Adam en het leven in de tweede Adam. Als de Heilige Geest daarin meekomt dan gebeuren er wonderen dat geestelijk doden levend worden gemaakt. De uitspraak van hem dat de reformatoren hun verzoeningsleer ontwikkelden heeft hij niet teruggenomen. Deze uitspraak van hem is volledig in strijd met Gods Woord, want de verzoeningsleer is geen product van de reformatoren. De reformatoren hebben zelf de verzoening in Christus mogen leren kennen en hebben die vervolgens uitgedragen. Dat is wat anders dan het zelf ontwikkelen!
Het Evangelie sluit nooit aan bij de mens (in welke cultuur men leeft), maar is wel voor de mens. Dat de apostel Paulus in Athene zag dat de stad zeer afgodisch was en dat er een altaar voor de onbekende God was opgericht, greep hij aan om deze God te verkondigen en hij begon bij de schepping, vervolgens bij de bekering en de Man die de aardbodem rechtvaardig zal oordelen en de opstanding der doden. In deze afgodische cultuur (vergelijkbaar met de onze) predikte hij dus zoals hem door de Heere was opgedragen. Hij predikte het Evangelie niet anders want er is maar één Evangelie (Gal. 1:6-9). Terug naar de Schrift. Gods ware knechten zijn geroepen, bekwaam gemaakt en gezonden om Jezus Christus en Dien gekruisigd te verkondigen of ze het nu horen willen of niet, en de vrucht aan de Heere over te laten.

Roest neemt het mij niet kwalijk dat ik via een artikel in het RD niet begrijp wat hij bedoelt. Hij vertelt mij dat ik misschien wel voorzichtiger moet zijn om, voordat ik iets goed begrijp, een ander te betichten dat uitspraken van hem volledig in strijd zijn met Gods Woord. Hij adviseerde mij om onderzoek te kunnen doen, om een historisch theoloog te kunnen vragen, naar goede artikelen over de ontwikkeling van de verzoeningsleer in de laatste twee duizend jaar. Augustinus zette andere accenten dan Anselmus, en Calvijn en Luther verschilden onderling ook weer. Dat is de ontwikkeling die hij bedoelt zo vertelde Roest mij. Als ik dat interpreteer op een manier dat ik daarmee zou menen dat de verzoeningsleer niet van God komt maar een product is van mensen ... dan is dat voor mijn verantwoording, zo laat Roest mij weten. Hij eindigt de correspondentie dat hij verder niet meer via de mail uitgebreid op deze zaken in wil gaan en hij gaf aan bij mij een passie voor de waarheid te vinden en dat oprecht te waarderen. Tot slot hoopt hij dat ik voorzichter wordt in mijn oordeel.

Zou ik het dan toch niet begrepen hebben? Roest gaat de accenten van Augustinus, Anselmus, Calvijn en Luther tegen elkaar uitspelen om dit vervolgens een ontwikkeling van de verzoeningsleer te noemen. De Bijbelse leer van de rechtvaardiging van de goddeloze is wel herontdekt (menselijkerwijs gesproken), maar dat is geen ontwikkeling van de afgelopen twee duizend jaar! Die leer was er al, want die ligt besloten in het Woord van God zelf. Op de website van de Via Nova gemeente waar Roest werkt (lijkt me beter dan het artikel van het RD, want dit heeft hij zelf geschreven) vond ik een artikel met de titel 'Jezus ontdekken in onze tijd'. Aan het begin van dit artikel heb ik een link naar dat artikel opgenomen. Roest wil naar een nieuwe verwoording van het evangelie in deze tijd. Hij schrijft: "Je ziet dat bijvoorbeeld in het begin van de Reformatie. Luther worstelde met de existentiële vraag: hoe vind ik een genadig God? Dat was dé vraag van die tijd. De leer van de rechtvaardiging ging dan ook als een bevrijding door Europa. Maar nu zijn er andere existentiële vragen. Onze cultuur is veel meer een schaamtecultuur aan het worden. Kijk naar Facebook: we zijn gefocust op hoe we overkomen en wat mensen van ons denken. We proberen een goede indruk te maken en zijn op de vlucht voor gevoelens van leegte en wanhoop. Ben ik geliefd en gezien? Christus heeft ook een antwoord op deze vragen! Hij wil ons van schaamte bevrijden met zijn liefdevolle tegenwoordigheid."

Hij schrijft dus zelf dat de vraag van Luther relevant was voor de tijd van de reformatie, maar dat er nu andere existentiële vragen zijn zoals: Ben ik geliefd en gezien? Dus we hoeven niet meer verlost te worden van onze zonde en schuld maar we moeten verlost worden van ‘Ben ik geliefd en gezien?’ Dat is geen Evangelie, maar een product van beneden, dus een evangelie! U ziet: met kleine letter. In Galaten 1 vers 6 staat het ook met een kleine letter, in tegenstelling tot het Evangelie met een hoofdletter (Galaten 1:7). Roest preekt een andere Jezus (2 Korinthe 11:4)! Hij heeft ook een nieuwe catechismus ontwikkeld: schaamte – verlossing – dankbaarheid. Hij wil trouw blijven aan het evangelie en aansluiting zoeken bij mensen. Beste man, het Evangelie vindt geen aansluiting bij de (oude) mens. We zijn allemaal vijanden van God en van Zijn Evangelie. Op z’n ‘best’ zijn we een rijke jongeling. Als hij werkelijk van God gezonden is dan preekt hij overeenkomstig de Schriften: bekering en geloof, dood en leven, vloek en genade. In Mattheüs 24 vergelijkt de Heere Jezus de dagen voor de zondvloed met de tijd voordat Hij wederkomt. Het is één en hetzelfde. Dus hij kan wel stoppen met al die culturen en het spreken over andere existentiële vragen.

O God, wees mij zondaar genadig (Lukas 18:13) was de vraag van de tollenaar, de vraag van Augustinus, de vraag van Calvijn en Luther en ook de vraag van elk mens die door Gods Geest wordt overtuigd van zonde, gerechtigheid en oordeel (Johannes 16). Ik heb ook de video’s bekeken op zijn website. Een video ‘Nieuw in de kerk’ waar ene dame (Roos) aangeeft dat haar manier van kijken naar mensen is veranderd, want we zijn allemaal gelijk. Het is een bevestiging van wat er bij haar al in zat. Is dat een Bijbelse bekering? Een andere video ging over diverse kerken (in wording) die worden ingeleid door Siebrand Wierda. Als je dit allemaal bekijkt dan wordt de één bemoedigd met het verhaal van God, een ander is geen christen maar kijkt of er interessante dingen worden gezegd met betrekking tot zijn leven, een ander wil samen met God zijn, een ander heeft het over handen en voeten geven in de praktijk, een andere kerk (Stroom) is meer een vertoning van een popconcert waar mensen in extase raken, een ander heeft het over kaarsjes aansteken bij Kerst, een ander heeft het over het geven van korte verhalen om iets van de genade van Jezus Christus te vertellen en we luisteren naar elkaars verhalen waarbij toch al iets van de liefde van God blijkt, etc.... Tot slot komt nog stichting Present voorbij die ouderen helpt en klusjes doet (het zijn allemaal engeltjes volgens de dame die geholpen wordt). Present wil zich laten inspireren door de persoon van Jezus Christus. Hij bracht waarden als dienstbaarheid en gelijkwaardigheid in praktijk en zijn voorbeeld prikkelt ons tot navolging (aldus de missie op de website). Hoewel er zeker goede zaken zijn te noemen gaat het in die video’s om een oppervlakkig evangelie met een Jezus als voorbeeld.

Dat Sion door recht verlost wordt verneem ik nergens. Nergens hoor ik over vrede met God door het toegepaste bloed van Jezus Christus aan het hart. Kort samengevat, nergens wat staat verwoord in Zondag 1 van de Heidelberger Catechismus (die de Bijbel naspreekt). Roest verkondigt dus een verroest evangelie en krijgt binnen de Christelijk Gereformeerde Kerken vrij baan en wordt de handen opgelegd. Het is één grote kerkelijke poppenkast daar in Amsterdam en in de CGK.

M.G. van der Hoeven

Ga naar home pagina "Het gekrookte riet"